در سال های اخیر با گسترش صنعت خودروسازی چین و ورود گسترده خودروهای چینی به بازار ایران، استفاده از پیشرانه های توربوشارژ در این خودروها نیز رواج یافته است. این موتورها به دلیل ساختار فنی پیشرفته تر، توان بالاتر و مصرف بهینه تر، توجه بسیاری از رانندگان را جلب کرده اند. اما در کنار مزایای فنی، یک نکته بسیار مهم در نگهداری و بهره برداری از این موتورها، نوع و کیفیت سوخت مصرفی است. بسیاری از دارندگان خودروهای چینی با یک سوال اساسی روبه رو هستند که بهترین اکتان برای موتورهای توربو چینی چیست؟
عدد اکتان سوخت، مستقیماً بر کیفیت احتراق در سیلندر تأثیر می گذارد و اگر سوختی با اکتان پایین تر از حد توصیه شده استفاده شود، می تواند باعث ناک زدن، افت راندمان، و حتی آسیب به موتور شود. از آن جایی که موتورهای توربو فشار بیشتری به محفظه احتراق وارد می کنند، نیاز بیشتری به سوخت با اکتان بالاتر دارند. این مسئله در خودروهای چینی که اغلب دارای موتورهای کم حجم با توربوشارژ هستند، اهمیت دوچندانی پیدا می کند.
پیشنهاد ویژه: قیمت لیتر شمار دیجیتالی
مفهوم عدد اکتان و کاربرد آن در موتور
عدد اکتان معیاری برای سنجش مقاومت سوخت در برابر پدیده خوداشتعالی یا همان «ناک» است. این عدد نشان می دهد که یک سوخت تا چه حد می تواند تحت فشار و دمای بالا در سیلندر باقی بماند، بدون اینکه پیش از جرقه زدن توسط شمع منفجر شود. هرچه عدد اکتان بالاتر باشد، سوخت دیرتر مشتعل می شود و در نتیجه احتراق کنترل شده تری در موتور رخ می دهد. این موضوع به ویژه در موتورهایی با نسبت تراکم بالا، مانند موتورهای توربوشارژ، اهمیت فراوانی دارد.
در نتیجه، استفاده از سوخت مناسب با عدد اکتان توصیه شده باعث می شود تا موتور با قدرت بیشتری کار کرده و در عین حال از آسیب های جدی جلوگیری شود. در مقابل، استفاده از سوخت با اکتان پایین تر از حد مجاز، می تواند باعث بروز پدیده ناک، کاهش عمر قطعات داخلی موتور و افزایش مصرف سوخت شود. در مورد موتورهای توربو چینی، توجه به این موضوع امری کاملاً ضروری است.
ویژگی موتورهای توربوشارژ چینی
موتورهای توربو چینی معمولاً با رویکرد کاهش حجم و افزایش بازدهی طراحی می شوند. این پیشرانه ها با بهره گیری از توربوشارژر قادرند قدرت بیشتری را از حجمی پایین تر نسبت به موتورهای تنفس طبیعی استخراج کنند. اما همین موضوع باعث می شود تا ساختار این موتورها حساس تر شود و نیاز بیشتری به سوخت با کیفیت بالا و عدد اکتان مناسب داشته باشند.
از سوی دیگر، سیستم کنترل موتور در خودروهای چینی بعضاً حساس تر از برندهای اروپایی یا ژاپنی است و به سرعت نسبت به سوخت بی کیفیت یا اشتباه واکنش نشان می دهد. به همین دلیل، انتخاب بهترین اکتان برای موتورهای توربو چینی نه تنها به عملکرد بهتر خودرو کمک می کند، بلکه از مشکلاتی مثل ناک، افت شتاب و حتی خرابی زودهنگام موتور جلوگیری خواهد کرد.
حساسیت بالا به ناک یا انفجار زودهنگام
ناک یا انفجار زودهنگام زمانی اتفاق می افتد که مخلوط هوا و سوخت در سیلندر، پیش از آنکه جرقه شمع زده شود، خود به خود منفجر شود. این پدیده باعث فشار و حرارت غیرعادی در موتور شده و در صورت تکرار می تواند به سوپاپ ها، پیستون ها و واشر سرسیلندر آسیب برساند.
موتورهای توربو به ویژه به این پدیده حساس تر هستند چون دمای احتراق در آن ها بالاتر است و فشار وارد شده به سوخت بیشتر است. در نتیجه، اگر سوخت دارای اکتان پایین باشد، احتمال ناک زدن به شکل محسوسی افزایش می یابد. بنابراین برای پیشگیری از این اتفاق، استفاده از سوخت با اکتان مناسب الزامی است.
پیشنهاد ویژه: قیمت لیتر شمار گازوئیل
فشار تراکم بالاتر نسبت به موتورهای معمولی
یکی از ویژگی های ذاتی موتورهای توربوشارژ، داشتن فشار تراکم بالاتر در مقایسه با موتورهای تنفس طبیعی است. در این شرایط، دمای سیلندر بیشتر است و احتمال احتراق زودرس سوخت افزایش می یابد. به همین دلیل است که موتورهای توربو نیاز بیشتری به سوخت های با مقاومت بالا در برابر احتراق دارند، که دقیقاً همان چیزی است که سوخت با اکتان بالا ارائه می دهد.
در خودروهای چینی که طراحی آن ها اغلب مبتنی بر فشردگی بالا و راندمان بالا در حجم پایین است، فشار تراکم در برخی موارد حتی از موتورهای توربو ژاپنی یا کره ای نیز بیشتر است. این موضوع دقت در انتخاب نوع سوخت را دوچندان می کند.
حداقل اکتان توصیه شده برای موتور توربو
اکثر خودروسازان برای موتورهای توربو، سوخت با حداقل عدد اکتان ۹۵ را توصیه می کنند. برخی برندها حتی استفاده از سوخت با اکتان ۹۸ را برای رسیدن به حداکثر راندمان پیشنهاد می دهند. در مورد خودروهای چینی، بسته به مدل و شرکت تولیدکننده، ممکن است در دفترچه راهنما عددی بین ۹۳ تا ۹۸ ذکر شده باشد.
نکته مهم این است که استفاده از سوخت با عدد اکتان کمتر از مقدار توصیه شده، نه تنها موجب افت عملکرد موتور می شود، بلکه در درازمدت هزینه های تعمیراتی قابل توجهی به مالک خودرو تحمیل می کند. بنابراین شناخت حداقل اکتان موردنیاز، یک الزام است نه انتخاب.
مقایسه عملکرد اکتان ۹۱، ۹۵ و ۹۸ در موتور توربو
بنزین با عدد اکتان ۹۱ که در بسیاری از جایگاه های سوخت عرضه می شود، برای خودروهای تنفس طبیعی یا موتورهای ساده مناسب است، اما برای موتورهای توربو، گزینه ای پرخطر محسوب می شود. استفاده از اکتان ۹۱ در موتور توربو چینی می تواند منجر به افزایش ناک، کاهش توان و شتاب و حتی بالا رفتن دمای موتور شود.
در مقابل، بنزین با اکتان ۹۵ عملکرد بسیار بهتری در این موتورها دارد. قدرت خروجی بهبود می یابد، شتاب گیری سریع تر می شود و مصرف سوخت نیز تا حدی کاهش پیدا می کند. اکتان ۹۸ نیز بهترین حالت را فراهم می کند، هرچند در ایران دسترسی به آن محدود است و قیمت بالاتری دارد. در شرایطی که مصرف کننده به دنبال بیشترین راندمان و کمترین استهلاک باشد، سوخت با اکتان ۹۸ گزینه ای ایده آل خواهد بود.
تأثیر اکتان بالا بر مصرف سوخت و شتاب
اکتان بالا مستقیماً روی کیفیت احتراق تأثیر می گذارد. زمانی که احتراق به شکل کامل و کنترل شده انجام شود، انرژی بیشتری از سوخت استخراج می شود و اتلاف انرژی کمتر است. در نتیجه، موتور توان بیشتری تولید می کند و شتاب خودرو بهبود می یابد. همچنین، احتراق کامل تر باعث می شود مصرف سوخت نیز در مسیرهای شهری و بین شهری بهینه تر شود.
بنابراین، استفاده از سوخت با اکتان مناسب می تواند هم زمان باعث کاهش هزینه های مصرفی و بهبود تجربه رانندگی شود. در خودروهای توربو چینی که طراحی فنی آن ها نسبتاً دقیق و حساس است، این مزیت کاملاً ملموس خواهد بود.
پیشنهاد ویژه: قیمت لیتر شمار
بررسی توصیه سازندگان خودروهای توربو چینی
بسیاری از شرکت های خودروساز چینی مانند چری، ام وی ام، جک، فیدلیتی، دیگنیتی و فونیکس در دفترچه راهنمای خودروهای توربو خود، عدد اکتان پیشنهادی را به صورت واضح مشخص می کنند. به عنوان مثال، چری تیگو ۷ پرو نیاز به بنزین با اکتان حداقل ۹۵ دارد. جک S5 نیز برای عملکرد بهینه به اکتان ۹۵ یا بالاتر نیاز دارد.
در صورتی که این اعداد رعایت نشوند، احتمال فعال شدن سیستم های محافظ موتور مانند کاهش توان خروجی یا افزایش مصرف سوخت وجود دارد. برخی خودروها حتی پس از استفاده طولانی از بنزین کم اکتان، دچار هشدار در ECU می شوند که نیازمند تنظیم مجدد یا تعمیر است.
آیا مکمل افزایش اکتان قابل اعتماد است؟
مکمل های افزایش اکتان در بازار به عنوان راه حل های جایگزین برای ارتقاء کیفیت بنزین کم اکتان معرفی می شوند. این مکمل ها معمولاً به صورت مایع به باک اضافه شده و ادعا می شود که عدد اکتان بنزین را بین ۲ تا ۵ واحد افزایش می دهند.
با این حال، تأثیر واقعی این مکمل ها بستگی به برند، ترکیب شیمیایی و نوع موتور دارد. در بسیاری از موارد، مکمل ها نمی توانند جایگزین کامل بنزین با اکتان بالا شوند. استفاده دائمی از آن ها نیز ممکن است به سیستم سوخت رسانی و کاتالیزور آسیب برساند. اگرچه در مواقع اضطراری مفید هستند، اما به هیچ وجه نباید استفاده از آن ها تبدیل به عادت شود.
پیشنهاد مطالعه:
جمع بندی
انتخاب بهترین اکتان برای موتورهای توربو چینی نه تنها به عملکرد بهتر خودرو کمک می کند، بلکه از استهلاک زودرس موتور و هزینه های سنگین تعمیراتی جلوگیری می نماید. اکتان مناسب برای اغلب خودروهای توربو چینی، عدد ۹۵ یا بالاتر است.
استفاده از سوخت های کم اکتان نه تنها باعث افت شتاب و افزایش مصرف می شود، بلکه در درازمدت می تواند موتور را دچار آسیب جدی کند. توصیه اکید می شود همواره به دفترچه راهنمای خودرو رجوع کنید و در صورت عدم دسترسی به بنزین اکتان بالا، با احتیاط از مکمل های معتبر استفاده نمایید.
سوالات متداول
- آیا می توان از بنزین معمولی (اکتان ۹۱) در خودروهای توربو چینی استفاده کرد؟
خیر، استفاده مداوم از بنزین با اکتان پایین توصیه نمی شود و ممکن است باعث آسیب به موتور شود. - آیا استفاده از مکمل های اکتان همیشه مؤثر است؟
فقط در شرایط اضطراری و با برند معتبر می توان استفاده کرد، اما نباید جایگزین دائمی بنزین با اکتان بالا باشد. - آیا بنزین سوپر ایران معادل اکتان ۹۵ است؟
در بسیاری از موارد بله، اما کیفیت ممکن است بسته به پالایشگاه متفاوت باشد. بهتر است از جایگاه های معتبر سوخت گیری شود. - کدام خودروهای چینی به اکتان بالا نیاز دارند؟
اکثر مدل های توربوشارژ مانند تیگو ۷ پرو، دیگنیتی، فیدلیتی، فونیکس و S5 به اکتان ۹۵ یا بالاتر نیاز دارند. - آیا اکتان بالا باعث افزایش مصرف سوخت می شود؟
خیر، بلکه معمولاً با احتراق بهتر، مصرف سوخت بهینه تر می شود.