در سال های اخیر، خودروهای دوگانه سوز به یکی از گزینه های محبوب میان رانندگان ایرانی تبدیل شده اند؛ چرا که این خودروها علاوه بر کاهش هزینه های سوخت، نقش مؤثری در کاهش آلایندگی دارند. اما استفاده از دو نوع سوخت متفاوت یعنی گاز و بنزین، باعث بروز تفاوت هایی در عملکرد فنی موتور می شود. یکی از مشکلات رایجی که بسیاری از مالکان خودروهای دوگانه سوز با آن مواجه اند، ریپ زدن ماشین دوگانه سوز روی بنزین است؛ حالتی که خودرو هنگام رانندگی دچار لرزش های ناگهانی، افت شتاب یا توقف لحظه ای می شود.
ریپ زدن خودرو نه تنها تجربه رانندگی را مختل می کند، بلکه در بلندمدت می تواند به سیستم سوخت رسانی، احتراق و حتی قطعات حساس موتور آسیب وارد کند. این مشکل مخصوصاً زمانی نگران کننده تر می شود که خودرو روی سوخت گاز عملکردی روان دارد، اما هنگام سوئیچ به بنزین دچار اختلال می شود.
در این مقاله قصد داریم به صورت جامع و فنی به بررسی دلایل احتمالی این مشکل بپردازیم، تفاوت عملکرد خودرو روی گاز و بنزین را توضیح دهیم و راهکارهای مؤثری برای برطرف کردن ریپ زدن ماشین دوگانه سوز روی بنزین ارائه کنیم. اگر خودروی شما هم چنین علائمی دارد یا می خواهید از بروز آن جلوگیری کنید، تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
پیشنهاد ویژه: قیمت لیتر شمار دیجیتالی
تعریف ریپ زدن و علائم آن
ریپ زدن خودرو اصطلاحی رایج در بین رانندگان است که به حالتی گفته می شود که موتور خودرو در زمان گاز دادن، شتاب گیری یا حتی حرکت یکنواخت دچار لرزش، مکث یا کندی در واکنش می شود. این وضعیت ممکن است خود را به صورت لرزش در بدنه، صدای غیرعادی از موتور، کاهش قدرت در سربالایی یا حتی خاموش شدن ناگهانی نشان دهد. بسیاری از افراد این حالت را با اصطلاحاتی مانند «تک زدن»، «خفه کردن موتور» یا «قطع و وصل شدن شتاب» توصیف می کنند.
در خودروهای دوگانه سوز، این مشکل ممکن است تنها هنگام استفاده از یک نوع سوخت دیده شود. به طور خاص، ریپ زدن ماشین دوگانه سوز روی بنزین یکی از رایج ترین مشکلاتی است که نشان دهنده اختلال در سیستم سوخت رسانی یا احتراق بنزینی خودرو می باشد.
بررسی عملکرد موتورهای دوگانه سوز
موتورهای دوگانه سوز به گونه ای طراحی شده اند که توانایی کار با هر دو نوع سوخت بنزین و گاز طبیعی CNG یا LPG را داشته باشند. این موتورها معمولاً با استفاده از یک ECU مشترک یا ECU مستقل برای هر سوخت، عملیات سوخت رسانی، جرقه زنی و تنظیم زمان بندی موتور را مدیریت می کنند.
از نظر طراحی، این موتورها بسیار به موتورهای بنزینی شباهت دارند اما اجزایی مثل ریل سوخت گاز، انژکتور گاز و سوئیچ سوخت در آن ها اضافه شده است.
تفاوت عملکرد خودرو روی گاز و بنزین
در حالت کلی، عملکرد موتور روی گاز معمولاً نرم تر و کم صداتر است. گاز طبیعی دارای عدد اکتان بالاتری نسبت به بنزین است که باعث می شود احتراق کامل تری در سیلندرها صورت گیرد. این موضوع به کاهش ناک زدن موتور کمک می کند.
در عوض، بنزین سوختی است با چگالی انرژی بیشتر که اگر همه اجزای موتور درست عمل کنند، شتاب بالاتری به خودرو می دهد. با این حال، کوچک ترین اختلال در سیستم بنزین می تواند باعث ریپ زدن یا کاهش بازده شود.
تغییرات تنظیم موتور بین سوخت ها
یکی از چالش های اصلی خودروهای دوگانه سوز، تنظیم دقیق موتور بین دو نوع سوخت است. زمانی که خودرو از گاز به بنزین تغییر حالت می دهد، باید پارامترهایی مانند زمان پاشش سوخت، شدت جرقه، و نسبت هوا به سوخت تنظیم شوند. اگر این تنظیمات به درستی انجام نشده باشند یا ECU نتواند به خوبی شرایط جدید را تشخیص دهد، نتیجه آن می تواند ریپ زدن ماشین دوگانه سوز روی بنزین باشد.
پیشنهاد ویژه: قیمت لیتر شمار گازوئیل
دلایل رایج ریپ زدن روی بنزین
دلایل مختلفی می توانند باعث شوند که خودرو هنگام کار روی بنزین دچار ریپ شود. این دلایل می توانند مربوط به سیستم احتراق، سوخت رسانی، یا حتی تنظیمات الکترونیکی خودرو باشند. در ادامه مهم ترین این عوامل را بررسی می کنیم.
نقش انژکتور، شمع و فیلتر بنزین
در خودروهای دوگانه سوز، به دلیل استفاده کمتر از سیستم بنزینی، ممکن است اجزایی مانند انژکتورها به مرور زمان دچار گرفتگی شوند. بنزینی که مدت ها در سیستم باقی مانده و جریان نداشته باشد، می تواند باعث جرم گیری و کاهش عملکرد انژکتورها شود. در نتیجه، پاشش سوخت به شکل ناقص انجام شده و موتور در هنگام شتاب گیری دچار مکث یا لرزش می شود.
شمع ها نیز اگر در حالت جرقه زنی روی گاز تنظیم شده باشند، ممکن است برای احتراق بنزین مناسب نباشند. در این شرایط جرقه کافی برای احتراق کامل بنزین ایجاد نمی شود و خودرو دچار ریپ می شود.
فیلتر بنزین هم اگر کهنه یا نیمه گرفته باشد، نمی تواند جریان مناسب سوخت را فراهم کند و همین موضوع فشار پمپ بنزین را تحت تأثیر قرار داده و باعث ریپ زدن ماشین دوگانه سوز روی بنزین خواهد شد.
خطاهای ECU در تشخیص سوخت
واحد کنترل الکترونیکی موتور یا همان ECU، مسئول تشخیص وضعیت سوخت و اعمال تنظیمات مناسب برای احتراق است. گاهی اوقات، ECU به دلایل مختلف مانند خطا در سنسورها (مانند سنسور اکسیژن یا دمای موتور) نمی تواند به درستی تشخیص دهد که خودرو در حال استفاده از بنزین است و تنظیمات لازم را انجام دهد. این اختلال در پردازش داده ها ممکن است منجر به ترکیب نامناسب هوا و سوخت شود که نتیجه آن ریپ زدن، بد کار کردن موتور یا حتی خاموش شدن ناگهانی خواهد بود.
در برخی موارد، آپدیت نبودن نرم افزار ECU یا ایراد در برنامه ریزی آن نیز علت اصلی این مشکل است و با فلش یا ریست تخصصی قابل حل می باشد.
پیشنهاد ویژه: قیمت لیتر شمار
راهکارهای برطرف کردن ریپ زدن
برای رفع مشکل ریپ زدن هنگام استفاده از بنزین، ابتدا باید سیستم سوخت رسانی به طور کامل بررسی شود. تمیز کردن یا تعویض انژکتورها، شست وشوی مخزن بنزین، تعویض فیلتر سوخت و بررسی فشار پمپ بنزین، از ابتدایی ترین مراحل عیب یابی هستند. همچنین باید اطمینان حاصل کرد که شمع ها سالم بوده و با نوع سوخت تطابق دارند.
در کنار این موارد، به روزرسانی ECU یا انجام ریست تخصصی آن می تواند به تطبیق بهتر موتور با سوخت بنزین کمک کند. همچنین توصیه می شود از بنزین با کیفیت تر استفاده شود، چرا که سوخت بی کیفیت خود عامل بسیاری از مشکلات احتراق و ریپ زدن است.
بهترین روش تنظیم موتور دوگانه سوز
تنظیم موتور دوگانه سوز باید توسط متخصصانی انجام شود که به هر دو سیستم سوخت (گاز و بنزین) تسلط داشته باشند. استفاده از دیاگ تخصصی و بررسی جداول جرقه، نسبت هوا به سوخت و زمان بندی انژکتورها، برای رسیدن به تنظیم دقیق ضروری است.
بهتر است خودرو ابتدا در حالت بنزین تنظیم شود و سپس تنظیم گاز بر اساس آن انجام گیرد، چرا که سیستم بنزینی پایه عملکرد موتور محسوب می شود. این کار از بروز مشکلاتی مانند ریپ زدن ماشین دوگانه سوز روی بنزین در آینده جلوگیری می کند.
پیشنهاد مطالعه: نحوه تشخیص بنزین یورو 4
جمع بندی
ریپ زدن ماشین دوگانه سوز روی بنزین مشکلی است که می تواند دلایل متعددی داشته باشد؛ از گرفتگی انژکتورها و فیلتر سوخت گرفته تا خطای ECU یا تنظیم نبودن سیستم احتراق. شناخت تفاوت های رفتاری موتور بین دو نوع سوخت و بررسی تخصصی اجزای کلیدی، کلید حل این مشکل است.
اگر این مشکل را تجربه کرده اید، حتماً بررسی های فنی را به موقع انجام دهید تا از آسیب های جدی به موتور خودرو جلوگیری شود.
سوالات متداول
- آیا ریپ زدن فقط روی بنزین اتفاق می افتد؟
خیر، اگرچه در خودروهای دوگانه سوز اغلب روی بنزین دیده می شود، اما ممکن است روی گاز هم نشانه هایی از ریپ زدن ظاهر شود. - چرا فقط زمانی که روی بنزین هستم ماشین ریپ می زند؟
معمولاً به دلیل کم استفاده شدن از سیستم بنزینی، برخی قطعات مانند انژکتور یا فیلتر بنزین دچار ضعف عملکرد می شوند. - آیا با تعویض شمع مشکل ریپ حل می شود؟
در برخی موارد بله، اما اگر مشکل از سوخت رسانی یا ECU باشد، تعویض شمع کافی نخواهد بود. - آیا نرم افزار ECU نیاز به آپدیت دارد؟
در خودروهای دوگانه سوز با سیستم های پیشرفته، به روزرسانی ECU می تواند مشکلات ناشی از تشخیص اشتباه نوع سوخت را برطرف کند. - هزینه رفع ریپ زدن چقدر است؟
بسته به علت مشکل، هزینه ها می تواند از یک سرویس ساده انژکتور تا تعمیرات ECU متغیر باشد.