با توجه به افزایش هزینه ‌های سوخت و دغدغه ‌های زیست‌ محیطی، استفاده از سوخت‌ های جایگزین نظیر LPG و CNG در خودرو ها به ‌شدت مورد توجه قرار می گیرد. مزایای LPG و CNG نسبت به بنزین نه تنها در کاهش هزینه‌ های سوخت، بلکه در کاهش آلودگی‌ های زیست ‌محیطی و بهبود عملکرد خودرو نیز نمایان است.

این سوخت ‌های فشرده با اشتعال‌پذیری کمتر و کاهش استهلاک موتور، گزینه‌ای مقرون‌ به ‌صرفه‌تر و سازگارتر با محیط ‌زیست محسوب می ‌شوند.

پیشنهاد ویژه: لیتر شمار

تعریف گاز فشرده یا CNG

CNG (Compressed Natural Gas) به معنای گاز طبیعی فشرده، نوعی سوخت جایگزین است که از گاز طبیعی به دست می ‌آید. بخش عمده‌ای از گاز CNG از متان تشکیل شده و این گاز عمدتاً از چاه‌ های نفتی و گازی استخراج می ‌شود. از مهم‌ترین ویژگی ‌های این سوخت، تمیز و قابل ‌دسترسی بودن آن است.

گاز طبیعی به‌ عنوان یک منبع انرژی تجدیدپذیر شناخته می ‌شود و قابلیت تولید از زباله ‌ها و فرآیند های زیستی دارد. گاز CNG در دما و فشار بالای 200 تا 248 بار ذخیره و نگهداری می ‌شود. از آنجایی که این گاز به ‌عنوان سوخت جایگزین بنزین و گازوئیل مطرح است، به ‌خصوص در حوزه حمل‌ونقل، اهمیت ویژه‌ای دارد.

گاز فشرده در بسیاری از خودرو هایی که به سیستم سوخت CNG مجهز هستند، به کار می ‌رود و مزایای زیست ‌محیطی متعددی را به همراه دارد.

تعریف گاز مایع یا LPG

LPG (Liquefied Petroleum Gas) ؛ گاز مایع، از ترکیب دو گاز پروپان و بوتان تشکیل شده است. این گاز در شرایط دمایی و فشاری عادی به حالت گاز وجود دارد اما تحت فشار در دمای پایین، به مایع تبدیل می ‌شود و همین ویژگی حمل‌ونقل و ذخیره‌سازی آن را آسان می ‌کند.

از گاز LPG به‌ طور گسترده در صنایع مختلف و همچنین به‌ عنوان سوخت خودرو ها استفاده می ‌شود. یکی از مشخصه‌ های مهم این گاز بی‌رنگ، بی‌بو و بدون مزه بودن آن است، بنابراین به آن مرکاپتان اضافه می ‌شود تا در صورت نشتی به ‌راحتی قابل تشخیص باشد.

LPG به دلیل چگالی بالای انرژی، توان زیادی را برای مصرف‌کننده فراهم می ‌آورد و از نظر بهره‌وری انرژی، قابل ‌مقایسه با سایر سوخت‌ های مایع مانند بنزین و گازوئیل است.

تفاوت CNG با گاز LPG

هرچند هر دو نوع گاز، یعنی CNG و LPG، به ‌عنوان سوخت جایگزین برای بنزین استفاده می ‌شوند، اما تفاوت ‌های قابل ‌توجهی دارند. یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ های این دو گاز در ترکیب شیمیایی آنهاست؛ CNG بیشتر از متان تشکیل شده است، درحالی‌که LPG از پروپان و بوتان تشکیل می ‌شود. این تفاوت در ترکیب، باعث می‌ شود که ویژگی ‌های فیزیکی و شیمیایی متفاوتی داشته باشند.

پیشنهاد ویژه: لیتر شمار گازوئیل

از نظر مسافت پیمایش، خودرو هایی که با گاز LPG کار می‌ کنند، با یک باک پر می‌ توانند حدود 400 کیلومتر مسافت را طی کنند، در حالی‌که خودرو های CNG سوز با یک باک پر حدود 150 کیلومتر حرکت می‌ کنند. از این نظر می ‌توان گفت که LPG مسافت بیشتری را نسبت به CNG پوشش می ‌دهد.

از دیگر تفاوت ‌های مهم، فشار مورد نیاز برای ذخیره‌سازی این دو گاز است. مخازن CNG به فشار های بالایی تا حدود 200 بار نیاز دارند، در حالی‌که LPG در فشار های پایین‌تر، حدود 10 بار، به حالت مایع تبدیل می ‌شود. همین موضوع باعث شده که مخازن LPG سبک‌تر و جمع‌وجورتر از مخازن CNG باشند.

مزایا و معایب گاز CNG و LPG

با توجه به تفاوت‌ های ذکر شده میان CNG و LPG، لازم است مزایا و معایب هر یک از این سوخت ‌ها به‌طور جداگانه مورد بررسی قرار گیرد.

مزایای و معایب گاز CNG نسبت به بنزین

یکی از مهم‌ترین مزایای LPG و CNG نسبت به بنزین، هزینه ‌های پایین‌تر سوخت است. CNG به ‌طور قابل‌ ملاحظه‌ای ارزان‌تر از بنزین و حتی سوخت دیزل است. این تفاوت قیمت در بلند مدت به صرفه‌جویی مالی قابل ‌توجهی برای صاحبان خودرو منجر می ‌شود.

علاوه‌ براین، CNG یک سوخت بسیار پاک‌تر از بنزین است که باعث کاهش انتشار گاز های گلخانه‌ای و بهبود کیفیت هوا می ‌شود. به همین دلیل، استفاده از CNG به کاهش آلودگی محیط ‌زیست کمک می ‌کند.

از دیگر مزایای LPG و CNG نسبت به بنزین، کاهش هزینه‌ های نگهداری و سرویس موتور است. به دلیل احتراق تمیزتر CNG، موتور خودرو های CNG سوز کمتر نیاز به تعمیر و سرویس دارد و عمر مفید آن ‌ها افزایش می ‌یابد.

همچنین، این سوخت باعث نمی ‌شود روغن ‌موتور آلوده شود و یا غلظت آن کاهش یابد، در نتیجه دوره‌ های تعویض روغن کاهش می ‌یابد و خودرو بهتر عمل می ‌کند.

پیشنهاد ویژه: لیتر شمار دیجیتالی

بااین‌حال، معایب CNG نیز باید در نظر گرفته شوند. یکی از این معایب، کاهش توان موتور است. خودرو هایی که با CNG کار می ‌کنند، معمولاً 10 تا 15 درصد توان کمتر نسبت به خودرو های بنزینی دارند. علاوه بر این، خودرو های CNG سوز به دلیل محدودیت ‌های موجود در ظرفیت مخزن، نیاز به سوخت‌گیری بیشتری دارند.

مزایا و معایب گاز LPG نسبت به بنزین

آنچه در بررسی مزیت های برجسته LPG و CNG نسبت به بنزین، بیشتر جلوه نمایی می کند، ارزان‌تر بودن LPG است. همچنین، خودرو هایی که از LPG استفاده می ‌کنند، هزینه ‌های کمتری برای تعمیر و نگهداری نیاز دارند. این به دلیل سوختن تمیزتر LPG و کاهش آسیب به موتور و قطعات خودرو است.

از دیگر مزایای LPG، وزن کمتر و فضای اشغالی کمتر مخزن آن نسبت به CNG است. مخازن LPG به‌ دلیل نیاز به فشار کمتر، سبک‌تر و جمع‌وجورتر هستند و این ویژگی به بهینه‌سازی فضای داخلی خودرو کمک می‌ کند.

اما معایب LPG نیز قابل توجه است. این گاز به دلیل چگالی انرژی کمتر نسبت به بنزین و سوخت ‌های دیزلی، ممکن است مصرف سوخت بالاتری داشته باشد. علاوه بر این، LPG اشتعال‌پذیری بالاتری دارد و به همین دلیل در صورت نشتی، احتمال خطر بیشتری نسبت به CNG وجود دارد.

پیشنهاد مطالعه: بررسی تفاوت پمپ بنزین‌های شهری و بین‌شهری

سخن پایانی

بررسی مزایای سوخت‌ های فشرده (LPG و CNG) نسبت به بنزین حاکی از این است که این دو سوخت جایگزین به دلیل کاهش هزینه ‌های سوخت، کاهش آلاینده ‌های زیست ‌محیطی و کاهش استهلاک موتور، گزینه‌ های مناسبی برای کاهش وابستگی به بنزین هستند.

CNG با هزینه کمتر و پاک ‌تر بودن به بهبود کیفیت هوا کمک می ‌کند، در حالی‌که LPG به دلیل کارایی قابل توجه و شتاب بهتر، انتخابی مناسب برای خودرو های پرقدرت است. به طور کلی، این سوخت‌ ها به‌عنوان گزینه ‌های اقتصادی و زیست‌محیطی مطلوب، می ‌توانند آینده حمل‌ونقل را تحت تأثیر قرار دهند.

سوالات متداول

1. مزایای LPG و CNG نسبت به بنزین چیست؟

LPG و CNG هزینه سوخت را کاهش داده، آلودگی زیست‌ محیطی کمتری ایجاد می ‌کنند و باعث طولانی‌تر شدن عمر موتور می‌ شوند.

2. کدام‌یک از سوخت ‌های فشرده، کارایی بیشتری دارد؟

LPG کارایی بالاتری دارد و شتاب بیشتری به خودرو می ‌بخشد، در حالی‌که CNG ارزان‌تر و پاک‌تر است.

3. آیا استفاده از LPG و CNG به‌صرفه‌تر از بنزین است؟

بله، هر دو سوخت به دلیل هزینه پایین‌تر، مصرف سوخت را به‌صرفه‌تر از بنزین می ‌کنند.